Đại hội XIII của Đảng đã xác định mục tiêu phát triển đất nước: Đến năm 2025, là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030, là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đây là một mục tiêu lâu dài, vô cùng khó khăn và phức tạp, đòi hỏi mỗi người dân Việt Nam đặc biệt là đội ngũ thanh thiếu niên, sinh viên phải luôn cố gắng, nỗ lực không ngừng phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng chung của Đảng và Nhà nước

1. Mở đầu

Trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, thanh niên, sinh viên cũng luôn là lực lượng xã hội quan trọng, một trong những nhân tố quyết định tương lai, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nếu mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm, thì tuổi trẻ là quãng thời gian đáng sống nhất của cuộc đời mỗi người. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Một năm khởi đầu từ mùa Xuân. Một đời người khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”1. Tuổi trẻ là tuổi của hoài bão, của bao ước mơ và khát vọng cống hiến hết sức mình, tích cực tiếp thu những tri thức của nhân loại, lao động, sáng tạo và cống hiến cho xã hội. Ngay từ khi đất nước còn chìm đắm trong đêm trường nô lệ, Nguyễn Ái Quốc đã thức tỉnh, khơi gợi lòng yêu nước, ý chí đấu tranh giành độc lập của thanh niên Việt Nam. Họ đã tin tưởng, đi theo Đảng, cùng với Nhân dân cả nước làm nên thành công của Cuộc Cách mạng tháng 8, giành độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do. Đất nước giành được độc lập nhưng lại phải đối diện với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đầy cam go, khốc liệt. Phát huy truyền thống của ông cha đi trước, với tinh thần và ý chí: “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và những phong trào cách mạng: “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong”…thanh niên Việt Nam cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân một lần nữa làm nên chiến công vĩ đại: giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội; tiếp đó, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2. Nội dung

2.1. Vai trò của sinh viên trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội

Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa X) nhấn mạnh: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội” [1]. Trong suốt chiều dài của lịch sử của đất nước, thanh niên, sinh viên luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, hăng hái tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Ngày nay, trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, vai trò của thanh niên, sinh viên càng trở nên quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh môi trường kinh tế, giáo dục, văn hóa - xã hội và môi trường đang thay đổi nhanh chóng.

Trước hết, sinh viên đóng vai trò quan trọng trong công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền dân tộc và an ninh của Tổ quốc. Bằng việc tham gia các hoạt động truyền thông, tuyên truyền giúp nâng cao ý thức của sinh viên trong việc đấu tranh bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia. Trong thời đại số hóa và hội nhập quốc tế, sinh viên có cơ hội sử dụng thế mạnh của mạng xã hội và internet để lan tỏa những thông tin tốt về những chủ trương, đường lối của Đảng, sự đúng đắn của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, khẳng định chủ quyền của dân tộc.

Bên cạnh đó, sinh viên có vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - văn hóa xã hội của đất nước. Sinh viên là đội ngũ tri thức trẻ, những người trẻ tuổi, có tinh thần đổi mới, khả năng tưởng tượng, sáng tạo, dám nghĩ dám làm. Họ mang đến những ý tưởng, giải pháp mới, sáng tạo trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội, tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Hơn thế nữa, các hoạt động giao lưu văn hóa, tuần lễ sinh viên giữa sinh viên Việt Nam và bạn bè quốc tế cũng giúp giữ gìn, lan tỏa những truyền thống văn hóa tốt đẹp, đặc trưng của đất nước. Thế hệ du học sinh ở nước ngoài cũng đang phát huy rất tốt vai trò của thanh niên Việt Nam, những người Việt trẻ mang văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt đi khắp năm châu. Không chỉ có vậy, sinh viên còn tham gia những hoạt động tình nguyện xã hội, giúp đỡ những người gặp khó khăn và tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho cộng đồng. Đây là những hoạt động mang tính nhân văn cao, giúp sinh viên trưởng thành và có ý thức trách nhiệm đối với xã hội.

2.2. Sinh viên Trường Đại học Thái Bình phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

Nhà trường luôn chú trọng trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức và lối sống cho sinh viên. Sinh viên được trau dồi lý tưởng cách mạng, đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh để tránh bị tác động bởi các thế lực thù địch, phản động. Chủ động phấn đấu theo hình mẫu thanh niên Việt Nam: tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn, tiên phong trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước, góp sức mình vào công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam thông qua các hoạt động bồi dưỡng giác ngộ lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, ước mơ, hoài bão cho thế hệ trẻ trên một số lĩnh vực sau:

- Tuyên truyền giáo dục về đường lối, chủ trương chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, chú trọng giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh cho sinh viên.

- Công tác giáo dục chính trị tư tưởng được tổ chức triển khai và lồng ghép trong các hoạt động đoàn, các buổi sinh hoạt Chi đoàn, các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao.

- Tổ chức cho sinh viên xem phim tư liệu về Bác, học tập nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục ý thức cảnh giác trước những âm mưu “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch.

Từ đó sinh viên tiếp thu được chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước; tạo niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng, vào sự lựa chọn và con đường độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, với tinh thần: “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, sinh viên nhà trường luôn tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa, các phong trào hiến máu nhân đạo, bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh đô thị, đảm bảo trật tự đô thị; các cuộc vận động quyên góp ủng hộ quần áo, sách vở cho gia đình, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, khắc phục hậu quả thiên tai... cũng là những hoạt động được tổ chức xuyên suốt trong các năm học của Trường. Đây là những hoạt động truyền cảm hứng, vun đắp những tình cảm cao đẹp, mang tính nhân văn, chia sẻ, tinh thần tương thân tương ái của sinh viên Trường Đại học Thái Bình.

Nhà trường cũng chú trọng tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận những công nghệ tiên tiến, phần mềm, công cụ và thiết bị hiện đại. Ngay từ những năm đầu đại học, sinh viên Trường Đại học Thái Bình có cơ hội thực tập, tham quan thực tế tại các doanh nghiệp. Qua đó, sinh viên được tiếp cận, tiếp thu các công nghệ mới để trang bị một nền tảng tốt, giàu kiến thức, vững kỹ năng để tiếp nối các thế hệ cha anh trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức.

2.3. Sinh viên cần làm gì để phát huy vai trò của thanh niên Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội

Trong cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã viết: “Thanh niên có mạnh thì dân tộc mới mạnh; trong sức mạnh của dân tộc có sức mạnh của thanh niên”2. Để phát huy vai trò của thanh niên Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa, mỗi sinh viên cần:

Thứ nhất, sinh viên cần kiên định, tỉnh táo trước những luận điệu sai trái, xuyên tạc về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Hiện nay trên mạng xã hội và internet, sinh viên dễ dàng bắt gặp những thông tin, bình luận, chia sẻ chống phá Đảng và Nhà nước. Trước những nguồn tin này, sinh viên cần sáng suốt nhận diện, tránh bình luận, chia sẻ các luận điệu sai trái, vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, sinh viên có thể sử dụng sức mạnh của mạng xã hội để tuyên truyền, lan tỏa những thông tin tốt, chính sách và chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước theo phương châm “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”.

Thứ hai, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai được với các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn vào công học tập của các em”. Muốn xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, xã hội văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao thì sinh viên - những chủ nhân tương lai của đất nước phải không ngừng học tập, sáng tạo, tiếp thu các công nghệ mới để trang bị một nền tảng tốt, giàu kiến thức, vững kỹ năng để tiếp nối các thế hệ cha ông trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thứ ba, mỗi sinh viên cần tích cực rèn luyện đạo đức, lối sống trong sáng, lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội; đấu tranh chống các biểu hiện của lối sống lai căng, thực dụng, xa rời các giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống của dân tộc. Để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, sinh viên cần tiếp thu, học hỏi một cách có chọn lọc các sản phẩm văn hóa, lối sống của nước ngoài, tránh lối sống sính ngoại, chê bai nét đẹp truyền thống và văn hóa dân tộc, bản thân “hòa nhập nhưng không hòa tan”.

Thứ tư, mỗi sinh viên cần xây dựng thái độ chủ động, tích cực tham gia học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, bồi đắp lý tưởng cách mạng trong sáng. Thông qua các buổi học tập các môn chính trị, giúp sinh viên có lập trường tư tưởng vững vàng, đạo đức cách mạng, có lòng yêu nước, niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng, vào sự lựa chọn và con đường độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

3. Kết luận

Trong những năm tới, tình hình thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn. Sinh viên là những thế hệ kế tục sự nghiệp cách mạng nước nhà, là tầng lớp tri thức chủ yếu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay. Việc giáo dục, bồi dưỡng và rèn luyện tư tưởng chính trị cho sinh viên là vô cùng quan trọng, có tác động đến xu thế phát triển trong tương lai của dân tộc. Vì vậy, bên cạnh việc giáo dục những kiến thức chuyên môn, cần phải tăng cường giáo dục chính trị cho sinh viên để sinh viên có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, phát huy vai trò của sinh viên - nhưng thế hệ thanh niên Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

-----------------------------------------------------------------

TÀI LIỆU TRÍCH DẪN:

[1] Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 4, NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.194

[2] Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, 2022, tr.307

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Hồ Chí Minh. 2011. Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 4 (tr.194). NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

2. Nguyễn Phú Trọng. 2022. Một số vấn đề về lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam (tr.307). NXB. Chính trị quốc gia Sự thật.

3. ThS. Nguyễn Thị Hiền. 2022. Vai trò của sinh viên trong sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay. Truy cập ngày 5/9/2024, từ http://gdcttc. saodo.edu.vn/nghien-cuu-trao-doi/vai-tro-cua-sinh-vien-trong-su-nghiep-xay-dung-chu-nghia-xa-hoi-o-viet-nam-hien-nay-478.html

4. Ths. Nguyễn Thị Linh. 2023. Nâng cao vai trò của sinh viên trong sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Thông tin Khoa học và Công nghệ, tr.13

TRẦN THỊ THU HƯƠNG* - NGUYỄN TRẦN HÙNG** - PHẠM THỊ HUYỀN***

*TS, Trường phòng phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác phát triển - **CN, Chuyên viên phòng Đào tạo và Học sinh sinh viên - ***CN, Chuyên viên phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác phát triển

Theo Tạp chí Thanh niên Việt